SDG’s blijven achter: Laten vallen of versnellen?
Secretaris-Generaal van de VN, António Guterres, verklaarde onlangs dat de mensheid “achteruitgaat met betrekking tot het merendeel van de SDG’s” (Sustainable Development Goals) en moedigde partijen aan om te versnellen en op te schalen. In een openbare blog van 23 mei 2022 zijn meer dan 100 wetenschappers het eens met het eerste deel – zoals de meeste mensen – vooral door de COVID-19 crisis en de oorlog van Rusland in Oekraïne. Met betrekking tot het tweede deel van de zin dringt die blog er bij de VN op aan om “de overbodige en nutteloze ideologie” van de 17 SDG’s te laten vallen. Tien dagen eerder had initiatiefnemer prof. Jem Bendell van de Universiteit van Cumbria een uitgebreider (nog te beoordelen) artikel “Replacing Sustainable Development“. Deze ongebruikelijke reactie is interessant genoeg om eens serieus te bekijken.
De blog van 23 mei richt zijn oproep om de SDG’s op te geven aan de Verenigde Naties. De bevoegdheid om de SDG’s te veranderen ligt echter elders: bij de 196 lidstaten. Zij onderhandelden tussen 2012 en 2014 over de 17 SDG’s. De regeringsleiders en een heel aantal CEO’s namen ze op 25 september 2015 aan. Het VN-hoofdkwartier fungeerde als secretariaat. Dit is niet zomaar een “verkeerd adres” opmerking. Het bewijst dat het eigenaarschap van de SDG’s veel dieper en breder ligt dan bij “bureaucraten en mensen in de organisaties die zij financieren”.
De blog beweert dat de SDG’s vanaf het begin geen succes waren en in tegenspraak zijn met de alom beweerde verwezenlijkingen van de millenniumdoelstellingen 2000-2015. Het bewijs moet gezocht worden in een artikel geschreven door Jason Hickel, die ervoor pleit om de definities van armoede en honger te verruimen. Zijn pleidooi is zeker sympathiek, maar kan natuurlijk niet met terugwerkende kracht worden gebruikt om te bewijzen dat de doelstellingen niet zijn gehaald.
De blog gaat verder met de stelling dat er een systematisch probleem is met SDG 8: groei. Opnieuw wordt verwezen naar een artikel van Jason Hickel. Hij heeft wetenschappelijke gegevens verzameld om te bewijzen dat de SDG’s op milieugebied niet haalbaar zijn met 3% groei. Hij zou gelijk kunnen hebben, maar waarom 3%? SDG-doel 8.1 stelt: “Duurzame economische groei per hoofd van de bevolking in overeenstemming met de nationale omstandigheden”. Landen kiezen niet voor een absoluut groeipercentage, maar voor een relatief groeipercentage dat afhankelijk is van het tegelijkertijd bereiken van sociale en ecologische SDG’s van hun land.
Een ander systematisch probleem waar de blog naar verwijst, is dat de SDG’s het verkeerde uitgangspunt hebben dat technologie, kapitaal en management zowel armoede als milieuvernietiging kunnen oplossen. Er zijn misschien mensen die zo’n vertrouwen in de mensheid hebben. Mensen die werken aan het bereiken van alle 17 doelen gebruiken veel meer instrumenten, zoals juridische, fiscale en communicatieve.
In plaats van de top-down SDG’s geeft de blog de voorkeur aan een bottom-up veerkracht en aanpassing, aangevuld met pogingen om handel, energie en groei te herlokaliseren. Deze drie alternatieven zijn al lang van belang. Toch is de ambitie van deze maatregelen laag: “de schade beperken”. Ambitieuzer zou zijn “geen schade aanrichten”. De ambitie van de SDG’s is nog hoger: “beter doen”. Een bottom-up aanpak alleen is niet voldoende. Vooruitgang moet worden gemeten en gerapporteerd, maar hoe kan dit worden gerealiseerd zonder doelstellingen? Zonder die doelstellingen keren we terug naar het tijdperk van vóór het Rio-proces. Volgens de “Stern Review on the Economics of Climate Change” van 2006 is dweilen tien keer duurder dan de kraan dichtdraaien.
Dankzij het meten van en rapporteren over de doelstellingen kon Secretaris-Generaal van de VN Guterres de wereld waarschuwen. In plaats van op de pianist te schieten nemen de meeste andere wetenschappers de verantwoordelijkheid om de inspirerende SDG’s te versnellen en op te schalen.