Verleg normen en creëer schoonheid 

Als jij je bezighoudt met ‘duurzaamheid’, dan is er vast een deel van je dat doodsbang is. Ik weet, dat ik dat ben!

Een paar jaar geleden deed ik onderzoek naar de klimaatcrisis voor een voorstelling die ik aan het maken was – en vond mezelf treurend om onze verloren toekomst. Toen ik meer te weten kwam over de vervuiling en opwarming van onze oceanen, de catastrofale ontbossing en de ongekende extincties die we meemaken, besloot ik dat ik mijn tijd moest besteden aan een positieve impact op de planeet. Ik begon de olietanker van mijn carrière een nieuwe wending te geven en me te richten op duurzaamheid.

Maar wat kon ik doen? Waar – bij een NGO? Bij de overheid? Zou ik klimaatwetenschap moeten studeren, nog een master moeten halen?

Hoe zou ik kunnen bijdragen?

Laten we de periodes van existentiële crises, twijfels en aarzeling ten behoeve van dit artikel overslaan, en laat mij jou vertellen over wat me op de been heeft gehouden:

Kate Raworth sprak in 2018 in De Balie in Amsterdam en dat veranderde mijn leven. Ze was iemand die een expert was op haar gebied, innovatief, vastbesloten om een verschil te maken – en niet helemaal depressief door de kennis over de toestand van de wereld. Raworth was haar boek aan het promoten, Doughnut Economics: Seven Ways to Think Like a 21st-Century Economist. Haar holistische benadering, systeemintegratie en uitdagingen voor de manier waarop we waarde waarnemen, waren echt inspirerend. Het leerde me dat we dingen op schaal kunnen doen, en in verschillende waardesystemen kunnen werken.

John D. Liu werkt al een aantal jaren op het gebied van eco systeemherstel, en ik leerde meer over zijn werk via een aflevering van Tegenlicht. Het was weer een eerste kennismaking met een praktijk die werkte – die leven bracht in dor land. Er zijn talloze manieren om de gezondheid en onze ‘natuurlijke’ omgevingen te verbeteren; veel daarvan bestaan uit eenvoudige technieken, met een diepgaand begrip van de onderlinge relaties tussen diersoorten en systemen. Een online cursus genaamd Ecosystem Restoration Design is voortgekomen uit een organisatie die Liu heeft opgezet, Ecosystem Restoration Camps. Beide zijn bedoeld om te onderwijzen, een gemeenschap te creëren en uiteindelijk de gezondheid van de planeet te verbeteren.

Justdiggit is mijn laatste voorbeeld – een leuke, zeer goed in de markt gezette NGO voor landherstel (zie de afbeelding hierboven! Vertelt zo een mooi verhaal). Ze werken samen met lokale partners om de gemeenschappen te betrekken bij hun projecten met als doel nieuwe levensmiddelen te laten ontstaan op hersteld land. Hierdoor vergroten ze de biodiversiteit, verbeteren watersystemen en voeden de bodem.

Ik werk nu niet in landherstel, mocht je je dat afvragen. Maar dit soort werk – werk dat een holistische benadering heeft, verschillende systemen integreert, normen uitdaagt, werkbare oplossingen biedt en tegelijk verschillende problemen aanpakt EN schoonheid creëert – is wat mij het optimisme geeft om te geloven dat we zinvol dingen kunnen veranderen. Zoals Dr Cowie het welsprekend zegt: “Wij zijn niet zomaar een soort die evolueert door externe invloeden. Integendeel, wij zijn de enige soort die een bewuste keuze heeft met betrekking tot onze toekomst…”